- autor, Farooq Sothia i Danai Nesta Kubemba oraz Barbara Flet-Usher w Kapsztadzie
- magazyn, wiadomości BBC
-
Rządzący w Republice Południowej Afryki Afrykański Kongres Narodowy (ANC) i główny opozycyjny Sojusz Demokratyczny (DA) zgodziły się utworzyć rząd jedności narodowej z dwiema mniejszymi partiami opozycyjnymi.
Następuje po tygodniach spekulacji na temat tego, z kim ANC sprzymierzy się po utracie większości parlamentarnej po raz pierwszy od 30 lat w wyborach, które odbyły się w zeszłym miesiącu.
Zdobyła 40% głosów, drugie miejsce zajęła DA z 22%.
Porozumienie pozwala liderowi AKN Cyrylowi Ramaphosie pozostać prezydentem.
Nowo wybrani parlamentarzyści wybiorą prezydenta w piątek podczas pierwszego posiedzenia Zgromadzenia Narodowego od wyborów, które odbyły się 29 maja.
Spotkają się w centrum kongresowym w Kapsztadzie po tym, jak kilka lat temu budynek parlamentu uległ zniszczeniu w wyniku pożaru.
Sekretarz generalny ANC Fikile Mbalula twierdzi, że porozumienie koalicyjne jest na dobrej drodze, a porozumienie z opozycją stanowi „znaczący krok”.
„Nie jesteśmy w stanie zrobić wszystkiego, co konieczne, aby utworzyć rząd jedności narodowej. Nasza praca się nie zakończy” – powiedział.
Sojusz między centroprawicową DA i AKN jest bezprecedensowy, ponieważ obie partie rywalizują ze sobą od dziesięcioleci.
AKN kierowana przez Nelsona Mandelę przewodziła kampanii przeciwko systemowi apartheidu w 1994 r. i wygrała pierwsze demokratyczne wybory w kraju.
Krytycy DA zarzucają jej próbę ochrony przywilejów ekonomicznych wypracowanych przez białą mniejszość w kraju podczas apartheidu, czemu partia zaprzecza.
Lider DA Jan Steenhuizen powiedział, że transakcja to „nowy rozdział w naszej historii”.
Powiedział reporterom, że w zamian za wsparcie prokuratora okręgowego dla Ramaphosy, AKN poprze Annelie Lotriet z prokuratora okręgowego jako wicemarszałka parlamentu.
Dodał, że układ o podziale władzy obejmie stanowiska w rządzie DA, która do tej pory była opozycją.
Porozumienie obejmowało także Partię Wolności Inkatha (IFP), partię konserwatywną z silną bazą Zulusów, która uzyskała 4% głosów, oraz Sojusz Patriotyczny (PA), który otrzymał wsparcie społeczności mieszanej. Gatunek znany z Republiki Południowej Afryki.
Południowoafrykański serwis informacyjny News 24 podaje, że umowa obejmuje także potężne samorządy lokalne w kluczowych prowincjach Gauteng i KwaZulu-Natal.
Steenhuizen powiedział: „W drodze głosowania kraj dał jasno do zrozumienia, że nie chce, aby jedna partia zdominowała nasze społeczeństwo”.
Pomimo rzekomego rządu jedności narodowej, AKN nie udało się zjednoczyć trzeciej i czwartej co do wielkości partii, partii uMkhonto weSizwe (MK) byłego prezydenta Jacoba Zumy i Bojowników o Wolność Gospodarczą (EFF) Juliusa Malemy.
Bez EFR i MK, które wspierają nacjonalizację gruntów, kopalń i banków, porozumienie koalicyjne prawdopodobnie zostanie przyjęte z zadowoleniem przez sektor biznesowy, który postrzega jako gwarantujący stabilność gospodarczą i pozwalający uniknąć ucieczki kapitału.
MK uczynił rezygnację Ramaphosy jednym z warunków wejścia do koalicji, co AKN odrzuciło.
Malema powiedział w czwartek wieczorem, że EFR odmówiła przyłączenia się do rządu, w skład którego wchodzi DA, twierdząc, że jest to część „programu imperialistycznego”.
Pakt AKN z DA i IFP jest postrzegany jako próba promowania harmonii rasowej i etnicznej po trudnej kampanii wyborczej.
Prezydent Ramaphosa już wcześniej oskarżył AD – która czerpie wsparcie głównie ze strony mniejszości etnicznych – o „zdradę” i „regresję”.
AKN jest głęboko podzielona w sprawie porozumienia z DA, a niektórzy wyżsi przywódcy – wspierani przez ruch związkowy i Południowoafrykańską Partię Komunistyczną (SACP) – opowiadają się za sojuszem z EFR i mniejszymi partiami, czyli MK. .
Mówi się jednak, że Ramaphosa woli sojusz z DA i IFP, które uważa za swoich najbardziej wiarygodnych partnerów w walce z kryzysem gospodarczym w Republice Południowej Afryki i pogarszającą się infrastrukturą.
Jedną z największych przeszkód jest stanowczy sprzeciw prokuratora wobec wysiłków AKN zmierzających do stworzenia państwa opiekuńczego – w szczególności finansowanej przez rząd Narodowej Służby Zdrowia, którą prokurator odrzuca jako zbyt kosztowną i zagrażającą przyszłości prywatnego sektora opieki zdrowotnej.
DA zdecydowanie sprzeciwia się polityce wzmacniania pozycji gospodarczej Czarnych w AKN, którą uważa za dyskryminującą mniejszości etniczne, a jednocześnie prowadzącą do wpływu partnerów biznesowych AKN – czemu AKN zaprzecza.
Chociaż porozumienie stanowiło znaczący krok naprzód, Steenhuizen przyznał, że problemy Republiki Południowej Afryki, takie jak przestępczość i problemy gospodarcze, „nie zostaną rozwiązane z dnia na dzień” i że „przyszła droga będzie trudna”.