SAMARKAND, Uzbekistan (AP) — Chiński prezydent Xi Jinping i rosyjski Władimir Putin spotkali się w czwartek na rozmowy na temat poprawy więzi między swoimi krajami, spotkanie, które nastąpiło po poważnej porażce dla Moskwy na polu bitwy na Ukrainie.
Dwóch przywódców spotkało się w Uzbekistanie na uboczu składającej się z ośmiu państw Szanghajskiej Organizacji Współpracy (SCO), sojuszu bezpieczeństwa utworzonego jako przeciwwaga dla wpływów USA, obejmującego Indie, Pakistan i cztery kraje byłego Związku Radzieckiego w Azji Środkowej.
Z rosyjskim atakiem na UkrainęTłem szczytu jest krótki wybuch nieopodal sceny działań wojennych między Armenią a Azerbejdżanem, a także pęknięć w stosunkach Chin z Waszyngtonem, Europą, Japonią i Indiami w związku z sporami o technologię, bezpieczeństwo i terytorium.
Przemawiając na początku swoich indywidualnych rozmów z Xi, Putin opisał to, co określił jako „brzydką” próbę USA i ich sojuszników utrzymania ich postrzeganej globalnej hegemonii.
„Próby stworzenia jednobiegunowego świata przybrały ostatnio zupełnie brzydką formę. Są całkowicie nie do zaakceptowania dla większości krajów na świecie” – powiedział prezydent Rosji podczas przemówienia otwierającego.
Xi był bardziej ostrożny, mówiąc, że Chiny wraz z Rosją są gotowe „dać przykład odpowiedzialnej światowej potęgi i odgrywać wiodącą rolę w przenoszeniu szybko zmieniającego się świata na ścieżkę zrównoważonego i pozytywnego rozwoju”.
Szczyt SCO w starożytnym mieście Samarkanda był częścią pierwszej zagranicznej podróży Xi od czasu wybuchu pandemii koronawirusa 2,5 roku temu, podkreślając pragnienie Pekinu, by stać się regionalnym mocarstwem.
Spotkanie prezydentów nastąpiło po tym, jak w zeszłym tygodniu Rosja została zmuszona do wycofania swoich sił z dużych obszarów północno-wschodniej Ukrainy w wyniku szybkiej kontrofensywy Ukrainy. Odbicie przez Ukrainę kilku zajętych przez Rosję wiosek i miast stanowiło największą porażkę Moskwy, ponieważ jej siły musiały na początku wojny wycofać się z obszarów w pobliżu stolicy Ukrainy.
Rząd Xi, który przed inwazją na Ukrainę pod koniec lutego powiedział, że „nie ma granic” z Moskwą, odmówił krytykowania działań militarnych Rosji. Pekin i Indie kupują więcej rosyjskiej ropy i gazu, pomagając Moskwie zrównoważyć wpływ zachodnich sankcji nałożonych na inwazję.
„Wysoce doceniamy wyważone stanowisko naszych chińskich przyjaciół w sprawie kryzysu ukraińskiego” – powiedział Putin na początku rozmów z Xi.
Rosja zdecydowanie poparła Chiny w obliczu napięć z USA po niedawnej wizycie przewodniczącej USA Nancy Pelosi na Tajwanie.
„Potępiamy prowokacje Stanów Zjednoczonych i ich satelitów w Cieśninie Tajwańskiej” – powiedział Xi Putin.
Putin spotkał się także w czwartek z prezydentem Iranu Ibrahimem Raisi, który jest na dobrej drodze do przystąpienia do Szanghajskiej Organizacji Współpracy. Raisi powiedział, że Moskwa i Teheran finalizują ważną umowę, która doprowadzi ich stosunki do „poziomu strategicznego”.
On i Putin skrytykowali Stany Zjednoczone na początku spotkania. Raisi oskarżył USA o naruszenie zobowiązań wynikających z umowy nuklearnej Iranu ze światowymi mocarstwami. Putin drażnił się z amerykańskimi urzędnikami, mówiąc: „są mistrzami swoich słów – dają je, a potem odbierają, kiedy tylko chcą”.
Rosyjski przywódca odbył także spotkania z przywódcami Azji Środkowej i planuje spotkanie z premierem Indii Narendrą Modi w piątek.
Nic nie wskazuje na to, czy Modi spotka się z Ji. Stosunki między Indiami a Chinami zostały napięte przez starcia między żołnierzami tych krajów, począwszy od sporu granicznego w odległej części Himalajów.
Putin ma również spotkać się z prezydentem Turcji Recepem Tayyipem Erdoganem i prezydentem Azerbejdżanu Ilhamem Alijewem. Turcja i Azerbejdżan mają status „partnerów dialogu” z SzOW.
Na początku tego tygodnia Azerbejdżan i Armenia zaangażowały się w transgraniczny ostrzał, w wyniku którego zginęło 176 żołnierzy po obu stronach, co oznacza najbardziej śmiertelne działania wojenne w ciągu prawie dwóch lat między trwającymi od dziesięcioleci wrogami. Spór postawił Moskwę w trudnej sytuacji, która stara się utrzymać bliskie więzi z obydwoma krajami.
Spotkanie Putina z Erdoganem opierało się na ich oświadczeniach w sprawie Ukrainy i Turcji oraz ONZ, aby utorować drogę dla eksportu zboża i innych produktów rolnych, które utknęły w ukraińskich portach Morza Czarnego po rosyjskiej inwazji. Uważnie obserwowane będzie również lipcowe porozumienie.
Chiński przywódca promuje „globalną inicjatywę bezpieczeństwa” ogłoszoną w kwietniu po utworzeniu Quad Waszyngton, Japonia, Australia i Indie w odpowiedzi na bardziej asertywną politykę zagraniczną Pekinu. Xi podał niewiele szczegółów, ale amerykańscy urzędnicy skarżą się, że rosyjskie argumenty są echem rosyjskich argumentów popierających atak Moskwy na Ukrainę.
Region jest częścią wielomiliardowej chińskiej inicjatywy Belt and Road Initiative, która rozwija handel poprzez budowę portów, linii kolejowych i innej infrastruktury w dziesiątkach krajów od Południowego Pacyfiku przez Azję po Bliski Wschód, Europę i Afrykę.
W czwartek Xi spotkał się z prezydentem Kirgistanu Sadirem Dżabarowem i powiedział, że Pekin popiera „wczesną akcję” w sprawie planowanej linii kolejowej łączącej Chiny, Kirgistan i Uzbekistan, podało chińskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
Postęp gospodarczy Chin Podsyciło niepokoje w Azji Centralnej w Rosji, która postrzega region jako swoją strefę wpływów.
W środę odbył jednodniową wycieczkę do Kazachstanu w drodze do Uzbekistanu. Papież Franciszek był w KazachstanieAle nigdy się nie spotkali.
